عوامل سلب توفیق از نماز صبح و هم‌ چنین نماز شب به دو گروه عمده ی عوامل معنوی و دیگری عوامل مادی دسته‌بندی می‌شود، که ما در این پست فقط به یکی از زیر شاخه های عوامل معنوی می پردازیم:

ضعف در خداشناسی

یكی از مهم‌ترین عوامل معنوی كه موجب می‌شود تا انسان نسبت به نماز صبح به سختی از خواب بیدار گردد‌، عدم معرفت و شناخت نسبت به خداوند متعال و الطاف وی می‌باشد.

فرض كنید اگر با یكی از مسؤولین كه حل مشكل‌تان در دست اوست قراری گذاشته‌اید، و یقین دارید كه وی در همان ساعت مقرر منتظر شما است، آیا واقعا شب به راحتی می‌خوابید و دیر بر سر قرار حاضر شده و یا با كسلی با وی مواجه می‌شوید؟

اگر انسان واقعا نسبت به الطاف الهی كم‌ترین معرفتی داشته باشد و بداند كه كسی كه قرار است به هنگام نماز با وی صحبت كند همانی است كه ما را از نیستی به دنیا آورده و تمامی نعمت‌های خود را نیز بر ما ارزانی داشته تا به نهایت كمال و درجات بالای بهشتی دست پیدا كنیم، اوست كه اختیار كمی و زیادی روزی ما را دارد؛

او همانی است كه مرگ و زندگی ما در ید قدرت اوست و... با این حال آیا نسبت به نماز با بی‌حالی برخورد خواهیم كرد و یا آن‌ كه سر از پا نشناخته و با تمام وجود به اقامه نماز عاشقانه خواهیم پرداخت.

پی نوشت: ورام ابن ابى فراس‏، مجموعة ورام (تنبیه الخواطر)، مكتبه فقیه‏‌، قم‏، اول‏، ج‏1، ص47 .

امام کاظم (ع) را هارون الرشید خلیفه عباسی به طرز عجیبی از مدینه به بغداد آورد و زندانی کرد، امام همچنان 4 یا 7 یا 14 سال در زندان هارون بود تا در زندان مسموم شده از دنیا رفتند.

یکی از خاطرات زندان این که هارون یکی از کنیزه های زیبا روی و خوش اندام خود را به عنوان خدمتگزار امام به زندان فرستاد (ولی قصد هارون این بود که امام به او مایل شود یا بهانه بیابد و بدینوسیله آن حضرت را از نظر مردم بی قدر نشان دهد.)

هارون الرشید یکی از خادمان را مامور کرده بود تا از حال آن ندیمه زیباروی با امام گزارش دهد، روزی مامور به زندان آمد و دید کنیزه به سجده افتاده و با حال خاصی می گوید: «قدس سبحانک، سبحانک» ای خدا تو از هر عیبی پاک و منزه هستی و سر از سجده بر نمی دارد، مامور این موضوع را به هارون گزارش داد، هارون دستور داد کنیزه را نزدش آورند در حالی که به آسمان می نگریست و بدنش به لرزه در آمده بود.

هارون گفت: «چگونه هستی، حالت چطور است؟»

کنیزه گفت: «من در زندان کنار امام ایستاده بودم. او شب و روز به نماز و عبادت اشتغال داشت و تسبیح خدا می گفت و مقام والای او مرا تحت تاثیر قرار داد و به سجده افتادم و تسبیح خدا گفتم که این مامور آمد و مرا به اینجا آورد».

هارون او را تهدید کرد که جریان را به کسی نگوید، امام او در هر فرصتی از عبادت و نماز بنده صالح، امام هفتم (ع) سخن می گفت و آن چنان منقلب شده بود که همواره در یاد خدا بود و چند روز قبل از شهادت امام از دنیا رفت.

[برگرفته از کتاب نماز راز دوست - نگارش از علی رستمی]

ايمان و امان و مذهبش بود نماز

در وقت عروج ، مركبش بود نماز

هنگام كه هنگامه آن كار رسيد

چون بوسه ميان دولبش بود نماز

هدیه به معبود

ارزنده ترین گوهر مقصود نماز است

زیبنده ترین هدیه به معبود نماز است

 فرمود علی شیر خدا ، ساقی كوثر

در مكتب ما شاهد و مشهودنماز است

 این نكته رسول مدنی گفت به سلمان

 سری كه به توفیق تو افزود نماز است

 در دادگه عدل خدا روز قیامت

از صلح حسن مقصد و مقصود ، نماز است

 از آمدن كرب و بلا آنچه به عالم

مقصود حسین بن علی بود نماز است

آن روز كه آید ز پس پرده غیبت

­­چکیده

اگر در عرصه بیداری اسلامی عصر حاضر، دشمنانی در کمین نشسته باشند و دررویارویی با آن نیرنگ هایی به کار گیرند، نه تنها جای نگرانی نیست بلکه امرمنطقی است که برخورد حق و باطل و نبرد میان خیر و شر مقتضی آن است. این همان سنتی است که خداوند متعال، هستی را بر آن بنیاد نهاده است. «و کذالک جعلنا لکل نبی عدواً من المجرمین»[1] و خداوند تبارک و تعالی در مورد دشمنان امت اسلامی این گونه می فرماید:«و لایزالون یقاتلونکم حتی یردکم عن دینکم ان استطاعوا»[2].

خداوند در تحلیل روش شناسی و رفتار شناسی دشمنان اسلام و توحید، به این نکته توجه می دهد که دشمنان اسلام، به سبب هم دلی و همانندی در فکر و اندیشه،یکسان و همانند عمل می کنند.[3]

تهدید و جنگ همواره در طول تاریخ وجود داشته است. چنان که می توان بامطالعه اجمالی تاریخ بشر و انبیاء الهی در یافت که دشمنان بشریت و دشمنان انبیاتلاش کرده اند مخاطبان انبیاء را در غفلت، جهل و برداشت های نادرست نگهداشته و با تحریف واقعیت ها، شایعه سازی و... اهداف شیطانی خود را بر جوامع حاکم کنند. شایعه سازی، دروغ پراکنی،دور نگه داشتن جوامع از مذهب و دین،لطمه وارد ساختن به اعتقادات مردم و سایر موارد از جمله موضوعاتی است که رویکرد سران اردوگاه قطام سلطه علیه جوامع بشری به تهدید و جنگ نرم رانشان می دهد.

به همین دلیل است که مقام معظم رهبری در یک راهبرد بلندمدت از مفاهیم« تهاجم فرهنگی » 1370،« ناتوی فرهنگی» 1385 و « جنگ نرم»1388 به عنوان دغدغه های اصلی کشور یاد می کنند.

مقدمه:

با نگاهی به جریان شناسی جنگ نرم می توان گفت که این شیوه ی جنگی، ازدیرباز مورد استفاده قرار گرفته و همواره از سوی انسان ها در جنگ ها به عنوان یک ساز و کار موثر مورد توجه بوده است. اصولاً بهره گیری از هر ابزاری درجنگ نرم بر این پایه و محور قرار می گیرد که بر اندیشه و احساسات مخاطب تاثیر گذاشته و او را مرعوب خود می سازد و بی آنکه واکنشی از خود نشان دهد،تسلیم دشمن شده و یا در مسیر خواسته های او گام بردارد. دشمن در جنگ نرم تلاش می کند تا با استفاده از ابزار های فرهنگی و ارتباطی پیشرفته و با شایعه ودروغ پراکنی و ایجاد بد بینی اختلاف ایجاد کند.  « مقام معظم رهبری».

سـ ه قفل در زندگے ام وجود دارد و سـ ه کلید از شما مےخواهم.

قفل اول اینست کــ ه دوست دارم یک ازدواج سالم داشته باشم.

قفل دوم اینکــ ه دوست دارم کارم برکت داشته باشد.

قفل سوم اینکــ ه دوست دارم عاقبت بخیر شوم.

براے قفل سوم نمازت را اول وقت بخوان.

شیخ فرمود : نماز اول وقت « شاه کلید » است !

اهمیت و فضیلت نماز جمعه

نماز جمعه عبادتی است همچون نمازهای دیگر که در ظهر روز جمعه و با شرائط خاصی انجام می شود، و در فضیلت این نماز همین بس که سوره ای در قرآن به این نام آمده و در آنجا صریحاً مؤمنان را به حضور در نماز جمعه دعوت فرموده است و در آن آیه آمده است: هنگامی که صدای مؤذن بلند شد و دعوت به نماز شدی، معامله و تجارت را رها ساز و برای انجام این واجب الهی حاضر شو، که از همه چیز برای شما بهتر است اگر بدانید» و نیز در روایات آمده که نماز جمعه باعث حرام شدن آتش جهنم است بر بدن و موجب آسان شدن ترس و هول قیامت و کشیده شدن قلم عفو بر جرائم اعمال گذشته است و ثواب شرکت در نماز جمعه برا ی کسی که قادر به انجام حج نیست، برابر با حج است. در برخی روایات ترک کنندگان این عمل به سختی مورد سرزنش قرار گرفته اند تا آنجا که می خوانیم کسیکه سه هفته آنرا ترک کند منافق می باشد. هر چند نماز جمعه واجب تخییری است ، یعنی انسان می تواند بجای آن نماز ظهر خود را بجا آورد ولی خود داری از شرکت در آن به بصورت دائمی وجه شرعی (دلیل شرعی ) ندارد. به طور کلی در حال اقامه خطبه توسط امام جمعه آنچه که موجب گوش ندادن واز بین رفتن فایده خطبه می شود ( ولو به جا آوردن نماز قضا و یا مستحبی ) باید ترک شود. چرا که در برخی روایات از دو خطبه به عنوان جایگزین دو رکعت در نماز ظهر جمعه یاد شده است، و لذا دو خطبه به جای دو رکعت نماز به شمار می آید و از این جهت کارهایی که در نماز جایز نیست ، در بین دو خطبه نیز جایز نمی باشد. امام جمعه در خطبه خود باید مصالح دین و دنیای مسلمانان را به آنها تذکر دهد و آنها را از امور مختلف اجتماعی آگاه سازد. احتیاط آن است که امام و مأمومین هنگام ایراد خطبه با وضو باشند. اگر زنان ، مسافران، بیماران و از کارافتادگان در نماز جمعه شرکت کنند نمازشان صحیح است، و بجای نماز ظهر ایشان محسوب می گردد. اگر چه برآنها ( نماز جمعه ) واجب نیست. نظافت بدن و غسل جمعه و پوشیدن بهترین لباسها واستفاده از عطر و مسواک زدن جزء آداب مؤکد نمازجمعه است ، که در روایات بدانها سفارش شده است.

اهمیت و فضیلت روز جمعه
روز جمعه از اعیاد مهم مسلمانان است که در برخی از روایات از آن به عنوان افضل الایام ، برترین روزها یاد شده است. در روایتی از امام صادق(ع) علت نام گذاری این روز به عنوان روز جمعه چنین آمده است که « چون خداوند آفریدگان را در آن روز برای ولایت پیامبر (ص) و خاندانش ( صلوات اللهّم علیهم اجمعین) گرد آورد و همچنین بدین خاطر که خداوند کار پیامبرش را سامان داد. در منابع اسلامی از روز جمعه به عنوان سرور و سید ایام نام برده شده، روزی که پاداش نیکی ها و جزای اعمال ناشایست در آن مضاعف ( دو یا چند برابر ) بوده و باعث محو گناهان و ترفیع درجات و استجابت دعاها و بر آورده شدن حاجات می باشد.در سخنی از امام باقر (ع) آمده است که « به خدا سوگند به من خبر رسیده است که اصحاب پیامبر (ص) از روز پنج شنبه برای انجام اعمال و مراسم جمعه آماده می گردیدند، چرا که جمعه برای مسلمانان کوتاه و مغتنم است. همچنین شب و روز جمعه دارای دعاها ، نمازها و اعمال مستحبی فراوانی است که در کتاب شریف مفاتیح الجنان به برخی از آنها اشاره شده است. از خدای بزرگ مسئلت می نمائیم که توفیق استفاده از این ایام و ساعات را به همه ما عنایت فرماید تا با بهره گیری از آن بر ایمان خود بیفزائیم و اعتقادمان را راسخ و محکم نمائیم.

درباره نمازجمعه

آیا نماز نخواندن پدر و مادر در زندگی فرزندانشان تأثیری دارد؟

نماز نخواندن پدر و مادر دو اثر وضعی و تربیتی بر فرزندان می‌تواند داشته باشد. اثر تربیتی از آن جهت است که فرزندان معمولاً از اعمال والدین الگو برداری می کنند. اگر فرزندان عمل کردن به آداب و وظائف دینی را از ابتدا در محیط خانه مشاهده کنند و با آن‌ها خو بگیرند، در سنین بالاتر انجام این کارها برای آن‌ها طبیعی و آسان خواهد بود.
گاهی با برخی افراد حتی در سنین بالا برخورد می‌کنیم که با وجود اعتقاد به مبانی دینی،‌ در نماز خواندن سستی می ورزند که یکی از علت های آن می تواند راحت طلبی باشد، یعنی این قبیل افراد از ابتدا به انجام این فریضه عادت نکرده اند و به بهانه های گوناگون از آن سر باز می زنند.
اثر وضعی از این جهت است که هر گناهی آثار جسمی و روحی خاصی بر انسان می گذارد و ترک نماز یکی از گناهان بزرگی است که علاوه بر آثار عمومی، پیامدهای خاصی دارد. در روایتی رسول خدا(ص) پانزده اثر دنیوی و اخروی برای ترک نماز و سبک شمردن آن ذکر کرده اند که عبارتند از:
1ـ کم شدن برکت از عمر، 2ـ برداشتن برکت از روزی، 3ـ محو نشانة نیکوکاران از چهره، 4ـ پذیرفته نشدن عمل، 5ـ مستجاب نشدن دعا، 6ـ عدم برخورداری از دعای نیکوکاران، 7ـ با ذلت مردن، 8ـ با گرسنگی مردن، 9ـ با تشنگی از دنیا رفتن، 10ـ عذاب قبر،‌11ـ تنگی قبر،‌ 12ـ تاریکی قبر، 13ـ حساب ذلت آمیز در قیامت، 14ـ سخت گیری در حساب رسی، 15ـ عذاب اخروی.
بدیهی است که بعضی از آثار مذکور خواه ناخواه گریبانگیر فرزندان تارک الصلاه است. در حقیقت از فضای عطر آگین معنوی و آثار و برکات نماز محروم اند، ولی باید توجه داشت که این آثار وضعی و تربیتی در حد مقتضی عمل می کند، یعنی فرزندان با انجام وظیفة خود می توانند با عامل وراثت مبارزه نمایند و آثار منفی را از خود دور سازند و خداوند فرزندان را به دلیل گناه پدر یا مادر مؤاخذه نمی کند و حتی برای فرزندی که در شرایط نامساعد خانواده به نماز اهمیت می دهد، ثواب دو چندانی عنایت خواهد کرد.

منابع:سفینه البحار، ج 2، ص 44.

اهميت و تأثير نماز والدين بر نماز فرزندان

خانواده، مهم‏ترين واحد اجتماعي است كه در تربيت و شكل‏گيري نظام رفتاري افراد، بسيار مؤثر است. فرزندان از آغاز تولد در خانواده رشد مي‏كنند و خوب و بد را در آن محيط درك مي‏كنند. پدر، مادر و به طور كلي خانواده، ارايه دهنده اولين الگوهاي عملي فرزندان هستند كه بيش‏ترين تأثير را در آن‏ها به جا مي‏گذارد. بسياري از افكار و رفتارهاي افراد از خانواده منشأ مي‏گيرد. ويژگي‏هاي الگوي اثرگذار در پدر و مادر وجود دارد. در حالي‏كه هنوز شخصيت فرزندان شكل نگرفته و نظام ارزشي و عقيدتي آن‏ها به وجود نيامده‏است، پدر و مادر بيش‏ترين زمان را با فرزندان مي‏گذرانند و وجود رابطه عاطفي بين آن‏ها عامل بسيار مهمي در تشريح و قوام الگوپذيري است. پس خانواده در تكوين و شكل‏گيري شخصيت افراد نقش بسيار مهمي دارد.

نماز نيز به عنوان يكي از مهم‏ترين اعمال ديني، تحت تأثير خانواده قرار مي‏گيرد. پدر و مادر با رفتارهاي ديني خود و به كار بستن شيوه‏هاي تربيتي مناسب در نمازگزاري فرزندانشان بسيار نقش دارند. اگر خود پدر و مادر نماز بخوانند و فرزندان از آغاز اين رفتار پدر و مادر و اهتمام آن‏ها را به نماز ببينند، از رفتار آنها الگوبرداري مي‏كنند و اهل نماز مي‏شوند. البته تنها نمازگزاري والدين كافي نيست. گاه ديده مي‏شود پدر و مادر نمازخوان هستند، ولي فرزندان در نمازگزاري سست و بي‏انگيزه عمل مي‏كنند. علت اين گونه رفتارها، نبودن شيوه‏هاي تربيتي درست و بي توجهي والدين نسبت به نماز فرزندانشان است. اين نكته جنبه ديگر نقش خانواده در نمازگزاري فرزندان را روشن مي‏كند؛ يعني والدين افزون بر اين‏كه در تربيت الگويي فرزندانشان سهيم‏اند، با به‏كارگيري شيوه‏هاي تربيتي در تعميق نمازگزاري آن‏ها هم بسيار مؤثرند.

والدين، افزون بر اين‏كه بايد از شيوه‏هاي تربيتي ديني آگاه شوند، بايد در مورد نماز، شناخت كافي داشته باشند و از اسرار، احكام و فلسفه آن به طور كامل آگاه باشند؛ در غير اين صورت، نمي‏توانند مربي خوبي باشند و شيوه‏هاي تربيتي را به كار ببرند؛ چون يكي از شرايط به كار بستن آن راه‏كارها آگاهي و شناخت كامل نسبت به نماز است. با اين وجود، مي‏توان گفت كه شرايط و وظايف والدين در مورد تربيت ديني فرزندان در راستاي نمازگزاري عميق و مداوم، سه چيز است: « عامل بودن( خود والدين نماز بخوانند)، آگاهي از شيوه‏هاي تربيتي و آگاهي از معارف و احكام نماز».

در روايات نيز براي توجه به نماز و اعمال ديني اعضاي خانواده، ثواب زيادي در نظر گرفته شده است: «وقتي مؤمني از گناهان بپرهيزد و به واجبات عمل كند و خانواده خود را نيز از گناهان باز دارد و آن‏ها را به عبادت وا دارد، در قيامت زن و فرزندش به او مي‏گويند: خدا تو را جزاي خير دهد كه در دنيا به ما تعليم دادي و به آن‏چه كه مأمور بودي ما را امر كردي و از زشتي‏ها ما را نهي كردي و به سبب آن خود را نجات دادي و ما را از عذاب رهانيدي. آن‏گاه او با تمام اهل و عيالش به بهشت مي‏رود».1

پيامبران‏الهي و ائمه‏اطهار عليهم‏السلام، نسبت به‏برپايي نماز در خانواده‏شان اهميت مي‏دادند.2

پی نوشت :

1. ملافتح الله كاشانى، منهج الصادقين فى الزام المخالفين، انتشارات علميه اسلاميه، تهران، 1360، ج 9، ص 340.

2. براى مطالعه بيشتر نك: نماز در خانواده، محمد مهدى تاج لنگرودى. دفتر نشر ممتاز، چاپ دوم، زمستان 1375.     

نگو خدا بامن قهر است. 

او به تمام كائنات فرمان داده،

 تا حرف دل تو را بشنود.

پس حرف دلت را بگو....

خواص طبی نماز

 ایستادن در حالت نماز باعث تقویت حالت تعادلی بدن شده و قسمت مرکزی مخچه که محل کنترل اعمال و حرکات ارادی است را تقویت می کند و این عمل باعث می شود فرد با صرف کمترین نیرو و انرژی به انجام صحیح حرکات بعدی بپردازد. نماز قسمت فوقانی بدن را پرورش داده و ستون مهره ها را تقویت کرده و آن را در حالت مستقیم نگاه می دارد.

برخی از کارشناسان معتقدند نماز خواندن تنها غذای روح انسان نیست , بلکه جسم انسانها را نیز تقویت می کند و آنها را در مبارزه با مشکلات روزمره یاری می دهد . وقتی چشمها در حالت نماز ثابت می ماند جریان فکر هم خود به خود آرام شده و در نتیجه تمرکز فکر افزایش می یابد. ثابت ماندن چشم باعث بهبود ضعف و نواقصی مانند نزدیک بینی می شود و به لحاظ روانی این حالت باعث افزایش مقاومت عصبی فرد شده و بی خوابی و افکار نا آرام را از انسان دور می کند. ایستادن در حالت نماز باعث تقویت حالت تعادلی بدن شده و قسمت مرکزی مخچه که محل کنترل اعمال و حرکات ارادی است را تقویت می کند و این عمل باعث می شود فرد با صرف کمترین نیرو و انرژی به انجامصحیح حرکات بعدی بپردازد. نماز قسمت فوقانی بدن را پرورش داده و ستون مهره ها را تقویت کرده و آن را در حالت مستقیم نگاه می دارد. تقویت احشاء و ماهیچه های شکم , حفظ سلامت دستگاه گوارش و رفع یبوست مزمن سوء هاضمه و بی اشتهایی از دیگر خواص نماز خواندن و رکوع در نماز است. کارشناسان می گویند در حالت رکوع ماهیچه های اطراف ستون مهره ها منبسط می شود که در متعادل و آرام کردن سمپاتیک موثر است. مدت زمان خواندن ذکر رکوع نیز باعث تقویت عضلات صورت و گردن ساق پا و رانها می شودو به این ترتیب به جریان خون در قسمتهای مختلف بدن سرعت می بخشد. تنظیم متابولیسم بدن فراهم نمودن زمینه از بین رفتن اکثر بیماری ها از بدن , کمک به افزایش حالت استواری و استحکام مغز و بهبود ناراحتی های تناسلی و نارسایی های تخمدان از دیگر خواص رکوع در نماز است. سجده نیز ستون مهره های بدن را تقویت کرده و دردهای سیاتیک را آرام می کند. سجده علاوه بر از بین بردن یبوست و سوء هاضمه ,پرده دیافراگم را تقویت کرده و به دفع مواد زاید بدن به دلیل فشرده شدن منطقه شکمی کمک می کند. سجده همچنین باعث افزایش جریان خون در سر شده که این امر با تغذیه این غدد باعث حفظ شادابی , زیبایی و طراوت پوست می شود. حالات سجده به واسطه باز شدن مهره ها از یکدیگر باعث کشیده شدن اعصابیکه قسمتهای مختلف بدن را به مغز وصل می کند,شده و این اعصاب را در یک حالت تعادلی قرار می دهد که این عم برای سلامت انسان بسیار حائز اهمیت است سجده باعث آسودگی و آرامش در فرد شده و عصبانیت را تسکین می دهد. استحکام بخشیدن و تقویت عضلات پاها و ران ها , کمک به نفخ معده و روده , بهبود فتق , از خواص نشستن بعد نماز است. روشن است که نماز فلسفی خاص خود را دارد که معراج مومن و مایه ی قرب به حق است و آن را باید فقط برای خداوند تعالی خواند و نه به انگزه فواید و آثاری از این دست, ولی آگاهی از این دست نظرات علمی نیز می تواند برای برخی مفید باشد.

معبودا

سجاده ام را به سمت قبله نیاز می گشایم

تاذره ذره وجودم را به معراج

نگاهت پرواز دهم

می ایستم به قامت در برابرت تا عظمتت راسپاس

گویم

به رکوع می روم تا بزرگیت را به یاد آورم

وبه سجده می افتم تا بر بندگی ام مهر عشق

بزنم...

چه آرامش پایان ناپذیری درنگاه توست

چه لحظه های مهرافروزی در ذکر یادت...

پروردگارا!دستان دعایم را

به عرش الهیت برسان

دلم رابه حلاوت دوستیت

وچشمان باران زده ام را به دیدارت

نورانی گردان

دستورات شريعت مقدّس اسلام همواره با مصلحتي مادي يا معنوي يا هر دو همراه است، گر چه فكر ما از درك آن عاجز باشد در این مقاله در سدد بیان برخی ازآثار دنیوی و اخروی نماز از دیدگاه آیات قرآن  و روایات معصومین علیهم السلام هستیم.

در اين بحث به برخي از آثار پر بار نماز كه در دنيا و آخرت تحقق مي يابد و در آيات و روايات به آن تصريح شده، مي پردازيم.

 آثار دنيوي

الف- جلوگيري از گناه و فحشا

جنبه باز دارندگي نماز از فحشا و منكر يكي از آثار ارزشمند اين فريضه الهي است؛ نماز از آن جهت كه موجب توجه انسان به خدا مي شود و در شبانه روز، حداقل پنج بار تكرار مي شود، انسان را از فحشا و منكر باز مي دارد؛ زيرا نمازگزار براي نزديكتر شدن به خداوند تلاش خود را در جهت انجام كارهاي نيك و كسب اخلاق حسنه بيشتر مي كند. قرآن با توّجه به اين اصل مسلّم مي فرمايد:

«أَقِمِ الصلوه إِنَّ الصلوه تَنْهي عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ» [1]

نماز را بر پا كن كه آدمي را از گناهان و كردار زشت باز مي دارد.

چند تن از ياران رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ به حضور آن حضرت رسيدند و درباره يكي از مسلمانان كه هميشه پشت سر پيامبر نماز جماعت مي خواند، ولي مرتكب گناهان نيز مي شد، گفتگو كردند. حضرت به آنها فرمود: (نگران نباشيد) نمازش او را از گناه باز مي دارد. طولي نكشيد كه آن شخص گناه را ترك كرد و توبه نمود.[2]آن حضرت فرمود:

«كسي كه از نماز اطاعت نكند، نماز واقعي را به جا نياورده است. اطاعت از نماز اين است كه از منكرات و زشتيها دوري كند.»[3]

ب ـ بهداشت تن و روان

نمازگزاران همواره از صفاي ظاهري و باطني خاصّي برخوردارند كه بي نمازان فاقد آنند.

بهداشت تن: برخي از شرايط نماز، موجب بهداشت تن، لباس و به تبع آن بهداشت محيط زندگي مي شود. در برخي از سخنان معصومين براي برخي نمازها اثر مستقيم بهداشتي عنوان شده است، بطور مثال، علي ـ عليه السلام ـ مي فرمايد:

«قيامُ اللّيلِ مصحّهٌ للبدن»[4]

برخاستن شب (براي نماز) سبب سلامتي جسم است.

بهداشت روان: يكي از فلسفه هاي تشريع نماز، «ياد خدا» است چنانكه در قرآن آمده است؛

«أَقِمِ الصلوه لِذِكْرِي»[5]

براي ياد من نماز بگزار.

و ياد خدا، منشأ آرامش دل و امنيت رواني است، همانطور كه در قرآن مي خوانيم:

«أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»[6]

هان! به ياد خدا دل ها آرام گيرد.

پس، تأثير نماز در بهداشت رواني مردم نمازگزار قطعي است و آرامش و امنيّت نسبي بيشتري كه در جوامع اسلامي حكمفرماست. شاهد اين تاثير است. به تعبير امام خميني رضوان الله عليه:

« شما پرونده هايي كه در دادگستريها در جاهاي ديگر دادگاههاست برويد ببينيد، از نماز خوانها ببينيد پرونده هست آنجا؟ از بي نماز ها پرونده هست، هر چه پرونده پيدا كنيد، پرونده بي نماز ها هست.» [7]

ج ـ استقامت در برابر مشكلات

از ديگر آثاري كه در سايه نماز، نصيب نمازگزار مي شود، قدرت و نيروي مقاومت در برابر مشكلات و سختيهاست. به عبارت ديگر، نماز كه رابطه معنوي بين شخص و عالم بالاست، قدرتي در انسان ايجاد مي كند كه با وجود آن در مقابل سختيها و مشكلات ، شكست ناپذير خواهد بود. قرآن مي فرمايد:

«إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً إِلاَّ الْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَلي صَلوتِهِمْ دائِمُونَ» [8]

آدمي حريص خلق شده، وقتي كه شر و بدي به او مي رسد، جزع و بي تابي مي كند و زماني كه نعمت و خير به او مي رسد حق مستمندان و فقرا را نمي دهد، مگر نمازگزاران؛ كساني كه در نمازشان مداومت دارند.

از اين رو، قرآن به مؤمنين سفارش مي كند:

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ امَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلوهِ»[9]

اي مومنان، از شكيبايي و نماز كمك جوييد.

از قرآن كریم درباره فضایل نماز شب:

خداوند متعال در آیه هفتاد و نهم سوره اسراء فرموده است برخی از شب را بیدار و متهجد باش و نماز شب مخصوص توست. باشد كه خدایت به مقام محمود (شفاعت) مبعوث گرداند. همچنین در سوره مزمل آیه 1 می فرماید: ای جامه خواب به خود پیچیده به هنگام شب برخیز.

سوره فرقان آیه 64 آنان كه در حال قیام و سجده شب را سحر كنند.

سوره سجده آیه 16: پهلوهایشان از رختخواب‌ها جدا می‌گردد پروردگارشان را در حال ترس و امید می‌خوانند.

سوره ذاریات آیه 18: مقدار كمی از شب را می‌خوابند و سحرها استغفار می‌كنند.

فضائل نماز شب از كلمات ائمه معصومین (ع):

1- رسول اكرم (ص): فرمودند: هنگامی كه بنده ای از بستر خواب نوشین خود در حالی كه چشمانش خواب آلوده است بر می خیزد تا خدای خود را با نماز شب گذاردن خشنود كند خدایش به او بر فرشتگان خویش مباهات می كند و می فرماید آیا این بنده مرا می بینید كه از بستر خود برای نمازی كه بر او واجب نكرده ام برخاسته است گواه باشید كه او را آمرزیدم و همان حضرت فرموده اند آن كسی كه نماز شب می خواند اگر تصور كند روز گرسنه و بدون روزی می ماند یاوه پنداشته است.

2- امام رضا (ع): بر شما باد به نماز شب. هیچ بنده مؤمنی در آخر شب بر نمی خیزد و هشت ركعت نماز و دو ركعت نماز شفع و یك ركعت وتر را نمی گذارد و هفتاد مرتبه در دعای دست خود استغفار نمی كند مگر این كه خدایش او را از عذاب گور و عذاب دوزخ پناه می دهد و عمرش را می افزاید و روزیش را فراخ می دارد و سپس فرمود همانا خانه هایی كه در آن نماز شب خوانده می شود،‌ پرتو آن برای مردم آسمانها همچون پرتو ستارگان برای اهل زمین است و می درخشد.

3- امام صادق (ع): یكی از جمله اموری كه خداوند آن را وسیله شادمانی روح و نشاط قلبی مؤمن قرار داده است نماز شب می‏باشد.

4- حضرت علی (ع): نماز شب موجب خشنودی خداوند و محبت فرشتگان و نسبت پیامبران و نور معرفت و پایه ایمان و راحت ابدان و خشم شیطان و اسلحه بر علیه دشمنان و اجابت دعاها و قبولی اعمال و بركت روزی و شفاعت نزد ملك الموت و چراغ قبر و زیرانداز انسان در قبر و پاسخگویی نكیر و منكر و انیس و مونس انسان در قبر می باشد و در قیامت حائل بین او و آتش و وسیله سنگینی میزان اعمال و حكم عبور بر صراط و كلید بهشت می باشد.

5- امام صادق (ع): به سلیمان دیلمی فرموده است. ای سلیمان دست از شب خیزی بر مدار كه مغبون آن كسی است كه از قیام به هنگام شب محروم بماند.

6- رسول اكرم (ص): چون آخر شب فرا رسید خداوند سبحان فرماید آیا دعا كنندای هست تا اجابتش كنم؟ آیا سؤال كننده و خواهنده ای هست كه خواسته اش را بدهم؟ آیا استغفار كننده ای هست تا او را بیامرزم؟ آیا توبه كننده ای هست تا توبه اش را بپذیرم؟

7- امام صادق (ع): بر شما باد به گزاردن نماز شب كه سنت پیامبر شما و آیین نیكوكاران پیش از شما و وسیله بیرون راندن بیماری از تن شماست.

8- امام محمد باقر (ع): محرومیت از نماز شب در اثر گناه است.

9- رسول اكرم (ص): فرمودند: بزرگواران امت من حاملان قرآن و شب زنده داران هستند.

10- رسول اكرم (ص): هركس نماز شب بگذارد چهره اش در روز زیبا و درخشان است.

11- رسول اكرم (ص): دو ركعت نماز در وسط شب از دنیا و مافیها نزد من محبوب تر است.

طرز خواندن نماز شب:

نماز شب یازده ركعت است. چهار دو ركعت مانند نماز صبح و دو ركعت نماز شفع كه در ركعت اول بعد از حمد «قل اعوذ برب الناس» و در ركعت دوم «قل اعوذو برب الفلق» و یا هر سوره ای كه بخواند و اما نماز وتر كه یك ركعت است بعد از حمد سه مرتبه «قل هو الله احد» و بعد دعای دست كه در آن چهل مؤمن را دعا نموده هركس كه می خواهد. پدر باشد یا مادر؛ دوست باشد یا برادر؛ زنده باشد یا مرده به این نحو «اللهم اغفر ... فلانی» و به جای فلانی نام مؤمن یا مؤمنه ای برده شود و اگر چهل مؤمن در نظر نیست بطور جمع دعا كند و چهل مرتبه بگوید: «اللهم اغفر للمؤمنین و المومنات» كه می توان با انگشتان خود بشمارد یا دست چپ را به صورت قنوت نگهدارد و با دست راست با تسبیح بشمارد و بعد از آن همان طور كه ایستاده هفتاد مرتبه بگوید: «استغفر الله ربی و اتوب الیه» و بعد هفت مرتبه بگوید: «هذا مقام العائذ بك من النار» این مقام پناه بردن به تو از آتش و معنی این دعا است. بعد سیصد مرتبه بگوید «العفو العفو» كه سه دور تسبیح می شود و گناهانش را به خاطر بیاورد و بعد اگر خواهد دعای دیگری در قنوت بخواند و گرنه به ركوع و بعد دو سجده را انجام دهد و سلام گوید این بود كیفیت نماز شب و بعد از چند شب برای انسان خیلی ساده خواهد شد بنابر این نماز شب با آن همه ثواب و فضیلت اعجاب انگیز كه دارد از نظر اصل عمل بسیار آسان است و در هر حال هم می شود خواند مثلاً‌ نشسته و یا در حال راه رفتن به طوری كه اگر در اتوبوس نشسته اید می توانید نماز شب را بخوانید و ركوع و سجود را با حركت پلك چشم انجام دهد.

چند نكته مهم:

كسانی كه نماز شب می خوانند باید شب مقدار كمی شام بخورند كه سبك باشند تا بتوانند به راحتی برای نماز بیدار شوند ،‌چون معده پر، سبب سنگینی و كسالت خواهد شد و همچنین شبها كمی زودتر بخواند تا سحر با نشاط بیشتر با معبود خود گفت و گو كنند و چون عمل بسیار پر فضیلت است شیطان تا بتواند انسان را از انجام آن مأیوس می كند.

وقت نماز شب:

هر چه به اذان صبح نزدیكتر باشد بهتر است مثلاً یك ساعت قبل از اذان صبح و اگر انسان شبی موفق به خواندن نشد می تواند در روز و یا بعد از نماز صبح قضا كند همان ثواب را خواهد برد چنانچه پیامبراكرم (ص) می فرماید كه خدا مباهات می كند به بنده ای كه نماز شب را در روز قضا كند و می فرماید ای فرشتگان من بنده من قضا می كند چیزی را كه بر او واجب نكرده ام، گواه باشید كه من او را آمرزیدم.

 عذاب ضایع كننده نماز

پیامبر (ص ) : لَا تُضَيِّعُوا صَلَاتَكُمْ فَإِنَّ مَنْ ضَيَّعَ صَلَاتَهُ حَشَرَهُ اللَّهُ مَعَ قَارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ

هَامَانَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ أَخْزَاهُمْ وَ كَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أَنْ يُدْخِلَهُ النَّارَ مَعَ الْمُنَافِقِينَ فَالْوَيْلُ

لِمَنْ لَمْ يُحَافِظْ صَلَاتَهُ

نماز خودتان را ضایع نكنید، به حقیقت هر كس نماز خویش را ضایع كند،خداوند عز و

جل او را با قارون و فرعون و هامان محشور می كند، خداوند به آنان لعنت كند و آنها

را رسوا سازد، وبر خدا لازم است آنها را با منافقها به آتش داخل كند، پس وای بر

كسی كه به نمازش مواظب نباشد.

( بحار الانوار، ج ,79ص 202 )

اِنَّ الصَّلاةَ فِى الصَّفِّ الْاَوَّلِ، كَالْجِهادِ فى سَبيلِ اللَّهِ - عَزَّ وَ جَلَّ -؛

امام كاظم (ع) فرمود:  نماز در صف اوّل نماز جماعت، مانند جهاد در راه خداوند متعال است.

 وسائل الشيعه ج 5 ص387

نماز، راز و نياز با ذات احديتِ پروردگار است و ايستادن در بين دستهاي حق عزّوجلّ و رجوع و برگشتن و بازگشت بسوي اوست و نماز رابطه بين بنده و معبودش يعني پروردگار است. پرهيز كن از تنبلي در نماز، بترس كه مبادا رابطه ميان خويش و آن خالقي كه تو را به وجود آورده است قطع كني و از دست بدهي.

خداوند متعال در کلام وحي، قرآن کريم فرمود:

«فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ * الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتهِِمْ سَاهُونَ * الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ» (الماعون – 4 تا 6)

ترجمه: پس واى بر آن نمازگزاران * که دل از ياد خدا غافل دارند * همانان که (اگر طاعتى کنند) به ريا و خود نمايي کنند.

و اهل عصمت (ع) مکرر تأکيد و تصريح نموده‌اند که شفاعت ما به کساني که نماز را سبک بشمارند نمي‌رسد. همين معنا يعني از دست دادن خير‌ها و موفقيت‌هاي دنيا و آخرت. بديهي است کسي که نماز را سبک بشمارد يا در اقامه‌ي آن تنبلي کند، از بسياري از برکات و فوايدي که براي نماز شمرده شده است و از جمله «نگهداري از فساد و فحشاء و فقر و ...» است محروم مي‌ماند.

به طور قطع از عوامل اصلي تنبلي در نماز، ضعف در معرفت و ايمان و عشق به الله جل جلاله است و بايد دقت نمود که هر چقدر بندگي و عشق به الله ضعيف شود، مازاد آن در خلاء نمي‌ماند، بلکه جايش را به غير الله مي‌دهد. و به همين دليل محبت و دلبستگي و وابستگي به دنيا و زخارف آن سبب مي‌شود که انسان حوصله نکند از محبوب جدا شده و به سوي خدا رود و به کارهاي ديگر مشغول‌تر و راضي‌تر مي‌باشد.

«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْداداً يُحِبُّونَهُمْ کحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّه‏ ...» (البقره – 165)

؛ و بعضى از مردم کسانى هستند که بجاى خدا شريک‏هايي مي‌گيرند و آنها را مانند خدا دوست ميدارند و کسانى که بخدا ايمان آورده‏اند شدت محبت‌شان به الله است.

امام خمینی(ره) پیرامون کارکردهای نماز و تأثیر آن در اصلاح جامعه و جلوگیری از تخلفات و بزهکاری و مـفـاسد اجتماعی می‌فرمودند: «در اسلام، از نماز هیچ فریضه‌ای بالاتر نیست... نماز پشتوانه ملت است.»

نقش و اهمیت نماز در دین نشان دهنده عظمت و استحکام این حبل متین و ریسمان استوار میان زمین و آسمان است. ریسمان دیگر اعمال ارزشی برای صعود انسان به افق بلند سعادت کافی نیست، ولی نردبان نماز، افزون بر آن که به تنهایی وسیله عروج است، می‌تواند ثقل و سنگینی بقیه اعمال را نیز متحمل شود.

رضا اخوی کارشناس مرکز تخصصی نماز(1) در کتاب «ثانیه‌های انس» یکی از مهم‌ترین راهکارهای انس با نماز و چشیدن لذت نمازگزاری را تقویت خداباوری و دلدادگی می‌داند و در خصوص پنجمین راهکار انس با نماز می‌نویسد:

* دعوت به زندگی پاک

نماز قطع نظر از محتوای خودش با توجه به شرایط صحت دعوت به پاکسازی زندگی می‌کند، چرا که می‌دانیم مکان نمازگزار، لباس نمازگزار، فرشی که بر آن نماز می‌خواند، آبی که با آن وضو می‌گیرد و غسل می‌کند، محلی که در آن غسل و وضو انجام می‌شود باید از هر گونه غصب و تجاوز به حقوق دیگران پاک باشد، کسی که آلوده به تجاوز و ظلم، ربا، غصب، کم فروشی، رشوه خواری و کسی اموال حرام باشد، چگونه می‌تواند مقدمات نماز را فراهم سازد؟ بنابراین تکرار نماز در 5 نوبت در شبانه روز خود دعوتی است به رعایت حقوق دیگران.

*مؤثر در ترک گناهان

نماز علاوه بر شرایط قبول یا به تعبیر دیگر صحت شرایط کمال دارد که رعایت آنها نیز یک عامل مؤثر دیگر برای ترک بسیاری از گناهان است، در کتب فقهی و منابع حدیث، امور زیادی به عنوان موانع قبول نماز ذکر شده است از جمله نماز کسی که زکات نمی‌پردازد، قبول نخواهد شد و همچنین روایات دیگری که می‌گوید: خوردن غذای حرام یا عجب و خودبینی از موانع قبول نماز است، پیدا است که فراهم کردن این شرایط قبولی تا چه حد سازنده است؟

*روح انضباط

نماز روح انضباط را در انسان تقویت می‌کند، چرا که دقیقاً باید در اوقات معینی انجام گیرد که تأخیر و تقدیم آن هر دو موجب بطلان نماز است، همچنین آداب و احکام دیگر در مورد نیت و قیام و قعود و رکوع و سجود و مانند آن که رعایت آنها، پذیرش انضباط را در برنامه‌های زندگی کاملاً آسان می‌سازد.

امام رضا(ع) در پاسخ نامه‌ای که از فلسفه نماز در آن سؤال شده بود، چنین فرمود: علت تشریع نماز این است که توجه و اقرار به ربوبیت پروردگار است و مبارزه با شرک و بت پرستی و قیام در پیشگاه پروردگار در نهایت خضوع و نهایت تواضع و اعتراف به گناهان و تقاضای بخشش از معاصی گذشته و نهادن پیشانی بر زمین همه روز برای تعظیم پروردگار و نیز هدف این است که انسان همواره هشیار و متذکر باشد، گرد و غبار فراموشکاری بر دل او ننشیند، مست و مغرور نشود، خاشع و خاضع باشد، طالب و علاقمند افزونی در مواهب دین و دنیا شود.

عده از از مردم در پی به جا آوردن اذکار و اعمالی هستند که در آن اجر و ثوابی عظیم نهفته باشد. در حالی که در این بین از شب زنده داری و برپایی نماز شب در دل سحر غافل اند، عملی که جز ذات اقدس الهی بر پاداش آن آگاهی ندارد.

بر اساس روایات ائمه اطهار(ع) سحرخیزان به مقامی می رسند که فرشتگان الهی، در پشت سر آنان ایستاده و ثواب آنها را می نویسند به نحوی که رسول خدا (ص) می فرمایند: بنده ای که نماز شب نصیب او شده، هنگامی که برای خداوند بیدار شود و وضو بگیرد و وضوی کامل، و با نیت خالص و قلب سالم و بدن خاشع و چشم گریان برای خدا نماز بخواند(خداوند) پشت سر او «نُه» صَف از فرشتگان را به صَف می کند، که جز خدا کسی نمی تواند آن ها را شمارش کند، چنانچه یک طرف صف در مشرق و طرف دیگر در مغرب است و هنگامی که آن فرد نماز خود را تمام کند خدا به تعداد آن فرشتگان برای او درجه و ثواب می نویسد.

داستان هاي از نماز

توبه‎ سر دسته‎ راهزنان

یكی از علماء از كربلا و نجف برمی گشت ولی در راه برگشت در اطراف كرمانشاه و همدان گرفتار دزدان شده و هر چه او و رفقایش داشتند، همه را سارقین غارت نمودند.

آن عالم می گوید : « من كتابی داشتم كه سالها با زحمت و مشقّت زیادی آن را نوشته بودم و چون خیلی مورد علاقه ام بود در سفر و حضر با من همراه بود، اتفاقاً كتاب یاد شده نیز به سرقت رفت، به ناچار به یكی از سارقین گفتم من كتابی در میان اموالم داشتم كه شما آن را به غارت برده اید و اگر ممكن است آن را به من برگردانید زیرا بدرد شما نمی خورد».

آن شخص گفت: « ما بدون اجازه رئیس نمی توانیم كتاب شما را پس بدهیم و اصلاً حق نداریم دست به اموال بزنیم ».

گفتم: « رئیس شما كجا است ».

گفت: « پشت این كوه جایگاه او است » .

لذا من به همراهی آن دزد به نزد رئیسشان رفتیم، وقتی وارد شدیم دیدم كه رئیس دزدها نماز می خواند. موقعی كه از نماز فارغ شد آن دزد به رئیس خود گفت:

« این عالم یك كتابی بین اموال دارد و آن را می خواهد و ما بدون اجازه‎ی شما نخواستیم بدهیم ».

من به رئیس دزدها گفتم: « اگر شما رئیس راهزنان هستید، پس این نماز خواندن چرا؟ نماز كجا؟ دزدی كجا؟ ».

گفت: « درست است كه من رئیس راهزنان هستم ولی چیزی كه هست، انسان نباید رابطه‎ی خود را با خدا به كلّی قطع كند و از خدا تماماً روی گردان شود، بلكه باید یك راه آشتی را باقی گذارد. حالا كه شما عالمید به احترام شما اموال را برمی گردانیم ».

و دستور داد همین كار را كردند و ما هم خوشحال با اموالمان به راهمان ادامه دادیم.

پس از مدّتی كه به كربلا و نجف برگشتم، روزی در حرم امام حسین - علیه السّلام - همان مرد را دیدم كه با حال خضوع و خشوع گریه و دعا می كرد. وقتی كه مرا دید شناخت و گفت:

« مرا می شناسی؟ »

گفتم: « آری! »

گفت: « چون نماز را ترك نكردم و رابطه ام با خدا ادامه داشت، خدا هم توفیق توبه داده و از دزدی دست برداشتم و هر چه از اموال مردم نزد من بود، به صاحبانشان برگرداندم و هر كه را نمی شناختم از طرف آنها صدقه دادم و اكنون توفیق توبه و زیارت پیدا كرده‌ام ».[1]

[1] منبع. كتاب پاداشها و كیفرها.

آرامش در نماز

در یكی از جنگ‌ها كه پیامبر همراه لشكر بودند، در شبی كه پاسبانی لشكر اسلام بر عهده‌ی عباد بن بُشر و عمّار یاسر بود، نصف اول شب نصیبِ،‌عباد گردید و نصف دوم نصیب عمار، پس عمار خوابید و تنها بُشر بیدار بود و مشغول نماز گردید در آن حال یكی از كفار به قصد شبیخون زدن به لشكر اسلام برآمد به خیال اینكه پاسبانی نیست و همه خوابند از دور عباد را دید ایستاده و تشخیص نمی‌داد كه انسانست یا حیوان یا درخت برای اینكه از طرف او نیز مطمئن شود تیری به سویش انداخت تیر بر پیكر عباد نشست و او اَبداً اعتنایی نكرد، تیر دیگری به او زد و او را سخت مجروح و خونین نمود باز حركت نكرد تیر سوم زد پس نماز را كوتاه نمود و تمام كرد و عمار را بیدار نمود عمار دید سه تیر بر بدن عباد نشسته و او را غرق در خون كرده گفت: چرا در تیر اول مرا بیدار نكردی عباد گفت: مشغول خواندن سوره‌ی كهف در نماز بودم و میل نداشتم آن را ناتمام بگذارم و اگر نمی‌ترسیدم كه دشمن بر سرم برسد و صدمه‌ای به پیغمبر برساند و كوتاهی در این نگهبانی كه به من واگذار شده كرده باشم هرگز نماز را كوتاه نمی‌كردم اگر چه جانم را از دست می‌دادم.[1]

[1]منبع . سفینه البحار، ج2، ص145.

اولین نمازگزاران اسلام

عبدالله بن مسعود می‌گوید: در اولین مرتبه كه از جریان امر رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) آگاه شدم، هنگامی بود كه به همراه عموهایم با چند تن دیگر از قوم خود به قصد خرید اجناس وارد شهر مكه شدیم. و از جمله اجناسی كه در نظر داشتیم آن را تهیه كنیم عطر بود و ما را برای تحصیل این متاع به سوی عباس بن عبدالمطلّب راهنمایی كردند.

ما به جانب عباس رهسپار شدیم و او در نزدیكی چاه زمزم در نزدیكی خانه كعبه نشسته بود و ما هم پهلوی او نشستیم. در این هنگام مردی از درب صفا داخل مسجد شد كه رنگ او سفید متمایل به قرمزی بود، موی سرش تا وسط گوش كشیده شده و پیچیده مانند بود، دماغ او باریك و صاف و اندك برآمدگی داشت، چشم‌هایش سیاه و بزرگ بود، دندان‌های سفید و برّاقی داشت، دست‌ها و پاهای او درشت و مردانه بود، محاسن پُری داشت و از دو پارچه‌ی سفید لباس پوشیده بود گویی كه ماهیست چهارده شبه و از افق برتابیده است.

این مرد خوش اندام وارد مسجد شد و در جانب راست او پسر نیكو رویی بود و در پشت سر آنان زنی آهسته قدم بر می‌داشت و خوب زینت‌های خود را پوشیده بود این سه نفر به سوی سنگ آسمانی حجرالاسود آمدند و به ترتیب حجر را دست كشیده و بوسیدند و سپس هفت مرتبه خانه كعبه را طواف كردند. و بعد از طواف در مقابل رُكن ایستاده و شروع كردند به نماز خواندن: دست برای تكبیر بلند كرده و تكبیر گفتند و بعد از قیام ركوع كردند، سپس به سجده رفتند و بعد باز قیام نمودند. و ما از مشاهده‌ی این جریان تعجب كردیم زیرا در سرزمین مكه این اعمال و اینگونه عبادت سابقه نداشته است.

پس رو به سوی عباس كردیم و گفتیم: آیا این آئین جدیدی است كه در میان شما پیدا شده است، یا چیزیست كه آنرا نمی‌شناسیم؟ عباس گفت: آری سوگند به پروردگار متعال كه آن را نمی‌شناسید، این مرد برادرزاده‌ی من محمد بن عبدالله است و این پسر علی ابن ابیطالب است و این زن خدیجه دختر خویلد و زن محمد است، و در روی زمین كسی به جز این سه نفر پیدا نمی‌شود كه اینگونه و به این ترتیب خداوند جهان را پرستش كند.[1]

[1]منبع . سیر اعلام النبلاء، ج1، ص333.